لایه‌های پروتکل TCP/IP
IP stack connections fa.svg
TCP/IP، فرآیندهای لازم بمنظور برقراری ارتباط را سازماندهی و در این راستا از پروتکل‌های متعددی در پشته TCP/IP استفاده می‌گردد. بمنظور افزایش کارآئی در تحقق فرایندهای مورد نظر، پروتکل‌ها در لایه‌های متفاوتی، سازماندهی شده‌اند. اطلاعات مربوط به آدرس دهی در انتها قرار گرفته و بدین ترتیب کامپیوترهای موجود در شبکه قادر به بررسی آن با سرعت مطلوب خواهند بود. در این راستا، صرفاً کامپیوتری که بعنوان کامپیوتر مقصد معرفی شده است، امکان باز نمودن بسته اطلاعاتی و انجام پردازش‌های لازم بر روی آن را دارا خواهد بود. TCP/IP، از یک مدل ارتباطی چهار لایه بمنظور ارسال اطلاعات از محلی به محل دیگر استفاده می‌نماید Application ،Transport ،Internet و Network Interface، لایه‌های موجود در پروتکل TCP/IP می‌باشند. هر یک از پروتکل‌های وابسته به پشته TCP/IP، با توجه به رسالت خود، در یکی از لایه‌های فوق، قرار می‌گیرند.
لایه Application، بالاترین لایه در پشته TCP/IP است. تمامی برنامه و ابزارهای کاربردی در این لایه، با استفاده از لایه فوق، قادر به دستیابی به شبکه خواهند بود. پروتکل‌های موجود در این لایه بمنظور فرمت دهی و مبادله اطلاعات کاربران استفاده می‌گردند. HTTP و FTP دو نمونه از پروتکل‌ها ی موجود در این لایه می‌باشند.
پروتکل .(HTTP(Hypertext Transfer Protocol از پروتکل فوق، بمنظور ارسال فایل‌های صفحات وب مربوط به وب، استفاده می‌گردد. پروتکل. (FTP(File Transfer Protocol از پروتکل فوق برای ارسال و دریافت فایل، استفاده می‌گردد. لایه Transport لایه " حمل "، قابلیت ایجاد نظم و ترتیب و تضمین ارتباط بین کامپیوترها و ارسال داده به لایه Application (لایه بالای خود) و یا لایه اینترنت (لایه پایین خود) را بر عهده دارد. لایه فوق، همچنین مشخصه منحصربفردی از برنامه‌ای که داده را عرضه نموده است، مشخص می‌نماید. این لایه دارای دو پروتکل اساسی است که نحوه توزیع داده را کنترل می‌نمایند.
. TCP)Transmission Control Protocol)پروتکل فوق، مسئول تضمین صحت توزیع اطلاعات است. . UDP)User Datagram Protocol) تضمین صحت توزیع اطلاعات را برعهده دارد. لایه اینترنت لایه «اینترنت»، مسئول آدرس دهی، بسته بندی و روتینگ داده‌ها، است. لایه فوق، شامل چهار پروتکل اساسی است:
. IP)Internet Protocol) پروتکل فوق، مسئول آدرسی داده‌ها بمنظور ارسال به مقصد مورد نظر است. . ARP)Address Resoulation Protocol)پروتکل فوق، مسئول مشخص نمودن آدرس MAC)Media Access Control) آداپتور شبکه بر روی کامپیوتر مقصد است. . ICMP)Internet Control Message Protocol)پروتکل فوق، مسئول ارائه توابع عیب یابی و گزارش خطاء در صورت عدم توزیع صحیح اطلاعات است. . IGMP)Internet Group Managemant Protocol)پروتکل فوق، مسئول مدیریت Multicasting در TCP/IP را برعهده دارد. لایه Network Interface لایه " اینترفیس شبکه "، مسئول استقرار داده بر روی محیط انتقال شبکه و دریافت داده از محیط انتقال شبکه است. لایه فوق، شامل دستگاه‌های فیزیکی نظیر کابل شبکه و آداپتورهای شبکه است. کارت شبکه (آداپتور) دارای یک عدد دوازده رقمی مبنای شانزده (نظیر (B5-50-04-22-D۴–۶۶: بوده که آدرس MAC، نامیده می‌شود. لایه " اینترفیس شبکه "، شامل پروتکل‌های مبتنی بر نرم‌افزار مشابه لایه‌های قبل، نمی‌باشد. پروتکل‌های Ethernet و ATM)Asynchronous Transfer Mode)، نمونه هائی از پروتکل‌های موجود در این لایه می‌باشند. پروتکل‌های فوق، نحوه ارسال داده در شبکه را مشخص می‌نمایند.
مشخص نمودن برنامه‌ها در شبکه‌های کامپیوتری، برنامه‌ها ی متعددی در یک زمان با یکدیگر مرتبط می‌گردند. زمانیکه چندین برنامه بر روی یک کامپیوتر فعال می‌گردند، TCP/IP، می‌بایست از روشی بمنظور تمایز یک برنامه از برنامه دیگر، استفاده نماید. بدین منظور، از یک سوکت (Socket) بمنظور مشخص نمودن یک برنامه خاص، استفاده می‌گردد.
آدرس IP برقراری ارتباط در یک شبکه، مستلزم مشخص شدن آدرس کامپیوترهای مبداء و مقصد است (شرط اولیه بمنظور برقراری ارتباط بین دو نقطه، مشخص بودن آدرس نقاط درگیر در ارتباط است). آدرس هر یک از دستگاه‌های درگیر در فرایند ارتباط، توسط یک عدد منحصربفرد که IP نامیده می‌شود، مشخص می‌گردند. آدرس فوق به هریک از کامپیوترهای موجود در شبکه نسبت داده می‌شود. IP: ۱۰. ۱۰٫۱٫۱، نمونه‌ای در این زمینه است.
پورت TCP/UDP پورت مشخصه‌ای برای یک برنامه و در یک کامپیوتر خاص است. پورت با یکی از پروتکل‌های لایه حمل (TCP)و یا (UDP مرتبط و پورت TCP و یا پورت UDP، نامیده می‌شود. پورت می‌تواند عددی بین صفر تا ۶۵۵۳۵ را شامل شود. پورت‌ها برای برنامه‌های TCP/IP سمت سرویس دهنده، بعنوان پورت‌های "شناخته شده " نامیده شده و به اعداد کمتر از ۱۰۲۴ ختم و رزو می‌شوند تا هیچگونه تعارض و برخوردی با سایر برنامه‌ها بوجود نیاید. مثلاً برنامه سرویس دهنده FTP از پورت TCP بیست و یا بیست ویک استفاده می‌نماید.
سوکت (Socket) سوکت، ترکیبی از یک آدرس IP و پورت TCP ویا پورت UDP است. یک برنامه، سوکتی را با مشخص نمودن آدرس IP مربوط به کامپیوتر و نوع سرویس (TCP) برای تضمین توزیع اطلاعات و یا (UDP)و پورتی که نشان دهنده برنامه است، مشخص می‌نماید. آدرس IP موجود در سوکت، امکان آدرس دهی کامپیوتر مقصد را فراهم و پورت مربوطه، برنامه‌ای را که داده‌ها برای آن ارسال می‌گردد را مشخص می‌نماید.